اگر به نام های گازهای مبرد دقت کنید متوجه خواهید شد که این نام ها از الگوی خاصی پیروی می کنند. ممکن است این سوال برای شما پیش آید که نام گذاری گازهای مبرد به چه صورت است؟ نام گازهای مبرد از ترکیب حرف انگلیسی R و یک عدد دو یا سه رقمی تشکیل می‌شود. اما اینها به چه معنا هستند؟
حرف R حرف اول کلمه انگلیسی Refrigerant به معنای سرمازا یا خنک کننده است
عدد نشان‌دهنده تعداد اتم‌های هر یک از عناصر فلور، هیدروژن و کربن در ترکیب آن گاز مبرد است. به این شکل که:
اولین عدد از سمت راست نشان دهنده‌ی تعداد اتم‌های فلور است.
دومین عدد از سمت راست نشان دهنده‌ی تعداد اتم‌های هیدروژن به اضافه یک است.
سومین عدد از سمت راست نشان دهنده‌ی تعداد اتمی‌های کربن منهای یک است. اگر عدد سوم از سمت راست صفر باشد، یعنی در ترکیب مبرد یک اتم کربن وجود دارد و عدد صفر نوشته نمی‌شود مثل R12.
برای آشنایی بیشتر با انواع گاز مبرد (گاز یخچال/گاز کولر)، ساختار و ترکیب آنها مقاله آشنایی با گازهای مبرد را مطالعه فرمایید.
مثال:
گاز مبرد R134 با فرمول شیمیایی CH2FCF3را در نظر بگیرید.
یخچال یکی از وسایل اصلی لوازم خانگی است که اهمیت بسیاری در خانه دارد. امروزه در هر خانه و محل کاری یک یخچال برای نگهداری مواد غذایی دیده می‌شود. این وسیله پرکاربرد ممکن است گاهی اوقات خراب شود و نیاز به تعمیر داشته باشد یکی از مشکلات یخچال نشتی گاز یخچال است.
شاید به یک‌باره متوجه شوید که یخچال سرمای کافی ندارد و مواد غذایی رو به فاسد شدن هستند. یکی از دلایل این مسئله می‌تواند نشت گاز باشد. البته نداشتن سرمای کافی ممکن است به علت دلایل دیگری به جز نشتی گاز نیز باشد.ما در این مطلب توضیح می‌دهیم که چگونه متوجه شویم گاز یخچال خالی شده است. یکی از معروف‌ترین گازهای یخچال گاز مبرد R134 دانوس است.
عیب یابی
سوال
جواب
علائم خالی شدن گاز یخچال
یکسره کار کردن موتور یخچال کم شدن سرما گرم شدن لوله برگشت کمپرسور
علت خالی شدن گاز یخچال
ترک، سوراخ یا پوسیدگی لوله‌ها جابه‌جایی یخچال و ضربه خوردن لوله‌های گاز تمیز کردن یخدان (یخچال‌های قدیمی) با وسایل نوک تیز
نحوه تعمیر
ابتدا نشت‌یابی مسیر لوله‌ها و سپس شارژ گاز
نحوه پیشگیری
محافظت از یخچال در حین جابه‌جایی استفاده نکردن از وسایل نوک تیز در حین نظافت
چگونه بفهمیم که گاز یخچال تمام شده است؟
نکته مهم: با باز ماندن درب یخچال یا با پیر شدن دستگاه شما گاز آن تمام نمی‌شود. گاز یخچال تنها با نشتی خالی می‌شود.
اگر یخچال یکسره کار میکند، یکی از دلایل آن نشتی در لوله‌های گاز میباشد.
در صورتیکه موتور یکسره کار میکند گاز یخچال شما در حال تمام شدن است یا به عبارتی نشتی دارد.
اگر لوله برگشت گرم شده باشد و صدای کمپرسور تغییر کند، نشانه خالی شدن گاز یخچال است.
چنانچه، فریزر سرما داشته باشد، اما یخچال برودت خود را از دست داده باشد، احتمالا نشتی گاز وجود دارد و کم کم، فریزر هم سرمای خود را از دست میدهد.
گاز یخچال وظیفه خنک‌سازی را در تمامی مدل‌های یخچال و فریزر خانگی و صنعتی بر عهده دارد. این گاز ممکن است از ترکیب چند گاز شیمیایی یا یک گاز واحد تشکیل شده باشد. در یخچال‌ها فرآیند خنک‌سازی با استفاده از این گاز در سیستم تبرید تراکمی انجام می گیرد. در این مقاله بیشتر با گاز مبرد ویژه یخچال آشنا خواهید شد.
آشنایی با انواع گاز یخچال
یخچال‌های امروزی با توجه به نوع گاز آن طراحی و تولید می شوند. در گذشته در اولین یخچال‌های مصنوعی اکثرا از آمونیاک به عنوان ماده خنک کننده استفاده می‌کردند. آمونیاک کارکرد مناسبی داشت، اما قابلیت اشتعال داشت و اگر نشت می‌کرد احتمال ایجاد مسمومیت برای انسان را داشت. بنابراین استفاده از آمونیاک کم کم کنار گذاشته شد و تولیدکنندگان به سراغ گازهای دیگری رفتند. نخستین گاز فریونی که در یخچال مورد استفاده قرار گرفت، فریون 12 بود. گازی بی بو که عملکرد مناسبی داشت. اما به خاطر آسیب هایی که به محیط زیست وارد می کرد کنار گذاشته شد.
فریون گازی است که می تواند باعث تجزیۀ شیمیایی ترکیب اوزون شود و به لایۀ اوزون صدمه بزند. امروزه از مبردهایی با ترکیب های شیمیایی متفاوت به عنوان گاز یخچال استفاده می شود. از این جمله می توان به ترکیب هایی مثلR22، R407، R600، R134 و … اشاره کرد. در تمامی این گازها که با عنوان CFC شناخته می شوند همچنان از گاز فریون هم استفاده شده است. با این تفاوت که در این گازها سعی شده تا آثار مخرب زیست محیطی این گاز کاهش یافته و برای استفاده مناسب سازی شود.
این گاز دقیقاً جزئی است که کار سرمایش را در یخچال‌ها و فریزرها انجام می دهد. سیکل تبریدی که در یخچال‌ها طراحی می شود، در حقیقت برای به گردش در آوردن این مبرد است. گازی که در یخچال شارژ می شود، در طول سیکل تبرید چندین بار به حالت اشباع، بخار فوق گرم، مایع اشباع، مایع فوق سرد و … در می‌آید. با تغییر حالت فیزیکی این سیال است که کار سرمایش در یخچال‌ها صورت گرفته و گرمای درون محفظۀ یخچال به بیرون از آن انتقال داده می شود. اجزای دیگری که در فرایند سرمایش یخچال نقش دارند و به گردش مبرد کمک می کنند عبارتند از کمپرسور یخچال، کندانسور، شیر فشار شکن، خطوط لوله و اواپراتور.
مبرد در یک سیکل کامل باید از تمامی این اجزا عبور داده شود. کمپرسور فشار لازم برای حرکت گاز را تأمین می کند. کندانسور دمای آن را کاهش داده و شیر فشار شکن گاز را آمادۀ ورود به محفظۀ یخچال می کند. کار دریافت گرما از درون محفظۀ یخچال نیز بر عهدۀ اواپراتور است. خطوط لولۀ یخچال‌ها را هم که می توانید در پشت یخچال و درون فریزر و محفظۀ یخچال مشاهده کنید.
