عملیات ساخت اولین کارخانه تولید گازهای سرمازای خاورمیانه در استان آذربایجان شرقی، از اسفند ما سال 1402 آغاز شد. احداث این مجتمع بزرگ تولیدی، توسط شرکت تبریز موتور آسیا در شهرک صنعتی پروفسور هشترودی و در زمینی به وسعت ۲۶۵۰۰ متر مربع با همکاری شرکای خارجی صورت میگیرد.
اجرای این پروژه از آغاز تا مرداد ماه سال 1403 (لحظه تهیه گزارش) پیشرفت قابل توجهی داشته است. و با سرعتی مناسب پیش میرود.
پیشرفت ساخت اولین کارخانه تولید گازهای سرمازای خاورمیانه
تکمیل حفاری پیهای پروژه، سفت کاری و لاشه چینی زیر فونداسیونها، اجرای فونداسیون سوله اصلی تولید به متراژ 6700 متر مربع، صفحه گذاری محل ستونها و نصبیات سازه سوله، ستون گذاری سوله، آغاز عملیات اجرایی نصب قطعات سوله و تکمیل طراحیهای فرعی شامل محوطه سازی نمای بیرونی پروژه از جمله فعالیت های صورت گرفته طی فاز اول بوده است. این پیشرفت طبق نظریه کارشناسی برای فاز نخست و با در نظر گرفتن قراردادهای منعقده و عملیات مرتبط، بالغ بر 40درصد می باشد.
با آغاز به کار این کارخانه، کشور ایران وارد عرصه تولید گازهای مبرد شده و نیاز کشور به این مواد اساسی رفع خواهد شد. تولید گازهای مبرد در داخل، سبب حذف وابستگی کشور به واردات آن و ورود ایران به عرصه صادرات گاز مبرد و جلوگیری از خروج سالانه بیش از ۲۰ میلیون دلار ارز می گردد.
با تولید گازهای مبرد در این کارخانه، صنایع مختلف مانند حمل و نقل، پتروشیمی، سردخانههای صنعتی و صنایع غذایی از این گازها استفاده خواهند کرد.
اشتغال زایی این پروژه حداقل ۱۵۰ نفر به طور مستقیم و 400 نفر به طور غیرمستقیم برآورد شده و موجب تقویت زیرساختهای اقتصادی منطقه خواهد شد.
در تمامی مراحل ساخت این کارخانه از فناوریهای پیشرفته و روشهای نوین، طبق استانداردهای جهانی برای افزایش بازدهی تولید و حفظ محیط زیست استفاده می شود.
شرکت تبریز موتور آسیا و شرکای آن متعهد هستند تا بالاترین کیفیت تولید را ارائه دهند گام بلندی در مسیر رو به جلوی ایران بردارند.
نخستین کارخانه تولید گاز مبرد در خاورمیانه با مشارکت سرمایهگذاران خارجی در تبریز وارد فاز اجرایی شد.
در راستای تحقق خودکفایی و رونق اقتصادی، شرکت «تبریز موتور آسیا» با مشارکت شرکای بینالمللی، عملیات ساخت نخستین کارخانه تولید گازهای مبرد در خاورمیانه را در اول اسفند ماه ۱۴۰۲ در استان آذربایجان شرقی- شهرک صنعتی پروفسور هشترودی آغاز نمود. این پروژه در زمینی به مساحت ۲۶۵۰۰ متر اجرا میشود.
بهرهبرداری از این پروژه مهم ، نه تنها ایران را وارد عرصه تولید گازهای سرمازا میکند، بلکه موجب رفع کامل نیاز کشور به این مواد اساسی و حذف وابستگی به واردات خواهد شد. همچنین، این پروژه با اهداف کلان ملی در راستای دستیابی به خودکفایی صنعتی و کاهش وابستگی به واردات همسو است.با داخلیسازی تولید این گازها، سالانه از خروج بیش از ۲۰ میلیون دلار ارز جلوگیری شده و ایران میتواند در حیطه صادرات گازهای مبرد نیز نقش مهمی ایفا کند.
آغاز به کار این کارخانه که انتظار میرود در آذر ماه سال جاری به بهرهبرداری برسد، ضمن تقویت صنعت کشور، موجب اشتغالزایی با حداقل ۱۵۰ شغل مستقیم و ۲۵۰ شغل غیرمستقیم خواهد شد.
مراسم آغاز ساخت اولین کارخانه تولید گاز مبرد در ایران
مراسم آغاز ساخت این کارخانه با حضور مدیران و مسئولان شرکت تبریز موتور آسیا و نمایندگان سرمایهگذاران خارجی این پروژه عظیم برگزار و بر اهمیت راهبردی این دستاورد ملی تاکید گردید.
دکتر محمد رستمی مهر، مدیر شرکت تبریز موتور آسیا بر نقش این پروژه در توسعه اقتصادی و پایداری محیط زیست تاکید کرد. این کارخانه با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته و شیوههای نوین، مطابق با استانداردهای جهانی در زمینه بازدهی تولید و ایمنی محیط زیست طراحی شده است.
راهاندازی موفق این پروژه با همکاریهای فرا ملی، گواهی بر ظرفیتهای همکاریهای ثمربخش میان شرکتهای ایرانی و سرمایهگذاران خارجی است. این امر، بر وجود منافع مشترک در توسعه پایدار و تابآوری اقتصادی صحه میگذارد.
با حرکت رو به جلوی ایران در این مسیر، شرکت تبریز موتور آسیا و شرکای آن متعهد به تضمین بالاترین کیفیت تولید هستند. گازهای مبرد تولیدی این کارخانه در صنایع مختلف از جمله صنعت خودرو و سردخانههای صنعتی کاربرد خواهد داشت و به تنوع و نوسازی صنایع کشور کمک میکند.
افتتاح این کارخانه تولیدی، امری محوری برای ایران به شمار میرود و نماد گامی بلند به سوی دستیابی به استقلال اقتصادی بیشتر و نوآوری است. این رویداد، توانمندیهای کشور را در بهرهگیری از همکاریهای بینالمللی برای دستیابی به دستاوردهای قابل توجه صنعتی نشان میدهد و زمینهساز پیشرفتها و همکاریهای بیشتر در آینده خواهد شد.
GWP مخفف عبارت Global Warming Potential به معنی پتانسل گرمایش جهانی است. برای آشنایی با GWP یا پتانسیل گرمایش جهانی ابتدا به تعریف مفهوم گرمایش جهانی میپردازیم.
گرمایش جهانی یا Global warming
گرمایش جهانی یا Global warming نام پدیدهای است که منجر به افزایش میانگین دمای زمین و سطح اقیانوسها شده است. طی ۱۰۰ سال گذشته، زمین بهطور غیرطبیعی حدود ۱ درجهی سانتیگراد گرمتر شده است که این موضوع دانشمندان را نگران کردهاست. برخی از دانشمندان معتقدند که دهههای پایانی قرن بیستم، گرمترین سالها در ۲۰۰۰ سال اخیر بودهاست. گزارشها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرمترین سالهای جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیدهاست که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بیسابقه بودهاست.
دلایل گرمایش جهانی
دلایل گرمایش جهانی دو دسته هستند:
دسته اول دلایلی که انسان موجب به وجود آمدن آنها میشود که از طریق تولید گازهای گلخانهای و اثر گلخانهای است.
دسته دوم دلایلی که طبیعت باعث آنهاست. فرایندهایی نظیر فعالیّتهای آتشفشانی، فعّالیّتهای خورشیدی
همچنین نابودی و آتشسوزی جنگلها به عنوان یکی از دلایل گرم شدن دمای زمین مطرح شدهاست.درحقیقت درختان با جذب دیاکسید کربن که یک گاز گلخانهای است، آن را ذخیره میکنند و در اثر سوختن نیز آزاد میشود؛ بنابراین آتشسوزی در جنگلها میتواند بهعنوان یکی از دلایل افزایش میزان دیاکسید کربن در اتمسفر و در نتیجه گرم شدن زمین مورد توجه قرار بگیرد. .
گازهای گلخانهای
گازهای گلخانهای شامل دیاکسید کربن،دی نیتروژن اکسید (گاز خنده)، متان، بخار آب و ازت هستند.
این گازها به این دلیل گازهای گلخانهای نامیده میشوند که فضای گلخانهها را در اطراف زمین ایجاد میکنند. در گلخانهها نور خورشید وارد محیط میشود اما به دلیل جداره شیشهای، بخشی از آن دوباره به درون گلخانه برمیگردد. به این ترتیب فضای داخل گلخانه از بیرون گرمتر میشود.
در جو زمین هم اتفاق مشابهی روی میدهد. وقتی اشعههای خورشید به سطح زمین میرسند، بخشی از آنها جذب میشود و سطح زمین را گرم میکند، زیرا سطح زمین بسیار سردتر از خورشید است. در نتیجه امواج را با طول موج بلندتری نسبت به خورشید منتشر میکند.
اشعههای خورشید هم پس از برخورد با زمین با طول موج بلندتری منتشر میشوند. از طرف دیگر جو زمین امواج با طول موج بلندتر را راحتتر جذب میکند. به این ترتیب این امواج بازگشتی از زمین جذب اتمسفر میشود. جذب این امواج سبب گرم شدن جو میشود.
پیش از دخالت انسان در طبیعت، جو زمین همیشه بخشی از امواج خورشید را در خود نگه میداشت که سبب میشد هوای کره خاکی ما به اندازه مناسبی برای زیست، گرم باشد.
پس از آنکه انسانها وارد ماجرا شدند، با تولید گازهای گلخانهای میزان جذب اشعههای خورشید را افزایش دادند
تحقیقات نشان میدهند بین افزایش میزان گازهای گلخانهای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.
گاز دیاکسید کربن، معروف ترین گاز گلخانهای که عمدتاً از کاربرد سوختهای فسیلی ناشی میشود، به عنوان یکی از عوامل افزایش دمای زمین مطرح است.
بر اساس ششمین گزارش هیئت بین دولتی تغییرات آبوهوایی (IPCC) ، تنها در صورت کاهش گسترده و فوری در انتشار گازهای گلخانهای، میتوان از گرم شدن ۱٫۵ یا ۲ درجه سانتی گراد جلوگیری کرد. عنوان «شدیدترین هشدار تا کنون» در مورد «تغییرات اقلیمی بزرگ اجتناب ناپذیر و غیرقابل برگشت» توسط بسیاری از روزنامهها و نیز رهبران سیاسی و کنشگران محیط زیست در سراسر جهان تکرار شدهاست.
GWP
GWP یا پتانسیل گرمایش جهانی به توانایی یک ماده در به دام انداختن گرما در جو زمین (اتمسفر) نسبت به ماده دی اکسید کربن گفته میشود. دی اکسید کربن دارای GWP بسیار زیادی است و معمولا معیار GWP هر ماده ای را با دی اکسید کربن مقایسه می کنند.
این معیار از صفر شروع می شود و محدوده فوقانی ندارد، به عبارتی هر میزان که یک مبرد یا ماده دیگری اثر بیشتری بر روی به دام افتادت گرما در اتمسفر و گرمایش زمین داشته باشد، معیار گرمایش آن نیز بزرگ تر است. معیار GWP در بازه های زمانی طولانی و چندین ساله اندازه گیری می شود. مثلا 20 ساله یا صد ساله.
به طور مثال در یک بازه زمانی 100 ساله، معیار گرمایش CFC11 برابر با 4250 مبردهای HFC در بازه 1640 و برای ماده پنتان این معیار زیر 5 می باشد.
اگر به نام های گازهای مبرد دقت کنید متوجه خواهید شد که این نام ها از الگوی خاصی پیروی می کنند. ممکن است این سوال برای شما پیش آید که نام گذاری گازهای مبرد به چه صورت است؟ نام گازهای مبرد از ترکیب حرف انگلیسی R و یک عدد دو یا سه رقمی تشکیل میشود. اما اینها به چه معنا هستند؟
حرف R حرف اول کلمه انگلیسی Refrigerant به معنای سرمازا یا خنک کننده است
عدد نشاندهنده تعداد اتمهای هر یک از عناصر فلور، هیدروژن و کربن در ترکیب آن گاز مبرد است. به این شکل که:
اولین عدد از سمت راست نشان دهندهی تعداد اتمهای فلور است.
دومین عدد از سمت راست نشان دهندهی تعداد اتمهای هیدروژن به اضافه یک است.
سومین عدد از سمت راست نشان دهندهی تعداد اتمیهای کربن منهای یک است. اگر عدد سوم از سمت راست صفر باشد، یعنی در ترکیب مبرد یک اتم کربن وجود دارد و عدد صفر نوشته نمیشود مثل R12.
برای آشنایی بیشتر با انواع گاز مبرد (گاز یخچال/گاز کولر)، ساختار و ترکیب آنها مقاله آشنایی با گازهای مبرد را مطالعه فرمایید.
مثال:
گاز مبرد R134 با فرمول شیمیایی CH2FCF3را در نظر بگیرید.
سیستمهای تهویه مطبوع خانگی و صنعتی مانند کولرهای گازی، با استفاده از گازهای مبرد کار میکنند. این سیستمها در فرآیندی به نام چرخه تبرید، از مبرد که به اصطلاح گاز کولر نامیده می شود برای افزایش یا کاهش دمای محیط از طریق انتقال گرما و تغییر حالت استفاده میکنند. گازهای مبرد دارای خواص و رفتار ترمودینامیکی متفاوتی هستند و میتوانند از نظر دما، حجم و فشار متفاوت باشند. در این مقاله به انواع گاز کولر و گازهای مبردی که بیشتر در کولرهای گازی و سیستمهای تهویه هوا استفاده میشوند، میپردازیم:
انواع گاز کولر
R12
گاز مبرد R12 یکی از انواع مبردهای مورد استفاده به عنوان گاز کولر است. گاز R12 به دلیل تاثیر مخرب در اثر گلخانهای برای محیط زیست مضر است. به همین دلیل تولیدکنندگان از استفادهی آن به عنوان مبرد منصرف شدند و تولید R12 در سال ۱۹۹۴ متوقف شد.
R22
گاز مبرد R22 شناخته شدهترین گاز کولر گازی هست که معمولاً به نام فریون شناخته میشود و برای دههها به عنوان مبرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی استفاده می شود. با این حال مانند گاز R12، با آسیبهای زیست محیطی مانند تخریب لایه اوزن همراه است. به همین خاطر، در سال ۲۰۱۰ قانون هوای پاک تصویب شد و مقرر گردید گاز R22 تا سال ۲۰۲۰ کاملاً از رده خارج شود. با این وجود هنوز در کشورهای در حال توسعه قانونی برای منع خرید و فروش و یا استفاده از این گاز وجود ندارد.
گاز مبرد R410A (با نام های Puron ، Genetron ، Forane و Ecofluor نیز شناخته میشود) وقتی که چند دهه پیش معرفی شد، یک پیشرفت واقعی بود. زیرا حاوی کلر یا برم نیست، برای محیط زیست کمتر مضر است. دارای سمیت و اشتعال پذیری کمی است و به لایه اوزن آسیب نمیرساند. تنها عیب آن پتانسیل گرمایش جهانی GWP زیاد است که باعث تشدید اثر گلخانه ای در کره زمین میشود. بنابراین با توجه این ویژگیها و داشتن ویژگیهای خنک کننده R22، گاز R410a جایگزین گاز R22 به عنوان گاز کولر شد.
همچنین گفته می شود که سیستم هایی که با این گاز کار می کنندکارآیی بیشتری دارند. کیفیت هوای بهتری را ارائه می دهند و راحتی و قابلیت اطمینان را افزایش میدهند. با این حال، نمی توان از آن در سیستمهایی که قبلاً با گاز R22 کار میکردند استفاده کرد و سیستم نیاز به ارتقا یا جایگزینی دارد. استفاده از این گاز به دلیل داشتن GWP بالا طبق قانون فعلی پارلمان اروپا از سال ۲۰۲۵ ممنوع خواهد بود.
گاز R32
به دلیل ممنوعیت گاز R410a در آینده، تولیدکنندگان تهویه مطبوع شروع به استفاده از گاز دیگری به نام R32 در تجهیزات تهویه مطبوع کرده اند. گاز R32 یا متیلن فلوراید، گازی ۱۰۰٪ خالص، بدون بو و بی رنگ است که در آب محلول نیست. جایگزین کنونی گاز R410A، از ثبات حرارتی خوبی برخوردار است و استفاده از آن در سیستمهای تهویه مطبوع برای محیط زیست بهتر است. با توجه به مزایای زیست محیطی ، R32 در آینده گازی است که در تمام سیستمهای تهویه مطبوع استفاده می شود.
نحوه تشخیص اینکه کدام نوع از انواع گاز کولر را برای کولر گازی استفاده کنید
یکی از راههایی که میتوانید بگویید مبدل تهویه مطبوع شما به کدام مبرد نیاز دارد این است که برچسب یا صفحه بزرگ کمپرسور یا اواپراتور آن را بررسی کنید. مبرد مورد نیاز را بیان می کند. بررسی این برچسبها قبل از تعویض مبرد مهم است. زیرا مبردها قابل تعویض نیستند و استفاده از نوع نامناسب میتواند به سیستم شما آسیب برساند.
کولرهای گازی برای تولید هوای خنک و انجام تهویه هوا از گاز مبرد یا گاز فریون استفاده می کنند. اگر میزان این گازها از حد استاندارد پایینتر بیاید و یا تمام شود، توان خنک کنندگی دستگاه از بین می رود. این مشکل معمولا برای بسیاری از کولرهای گازی پس از مدتی استفاده پیش می آید. برای رفع این مشکل باید گاز کولر گازی تان را شارژ کنید. با توجه به نوع کولر این گاز می تواند R22 یا R410a باشد.
در صورت مشاهده علائم زیر کولر شما نیاز به شارژ گاز دارد:
کم شدن سرمادهی کولر
طولانی شدن مدت زمان بروز سرمای اولیه کولر
یخزدگی یونیت خارجی کولر
افزایش غیرعادی هزینه برق
شارژ کولر گازی نیازمند دانش و تخصصی است که باید توسط کارشناس متخصص انجام شود. نکته بسیار مهم این است که کم شدن گاز کولر گازی می تواند نشان دهنده خطر نشت گاز هم باشد. گاز مبرد کولر یک گاز سمی و خطرناک است و ممکن است باعث ایجاد مسمومیت و احساس خفگی شود. حتی ممکن است پس از بررسی تعمیر کار و متخصص نیاز به جمع شدن و تخلیه گاز کولر به صورت کامل دیده شود. در نتیجه این کار را به هیچ وجه بدون وجود یک متخصص انجام ندهید.
کولرهای گازی امروزه بخش عمدهای از بازار سرمایش را به خود اختصاص دادهاند. این وسایل سرمایشی به این خاطر که نیازی به جریان آب برای خنکسازی محیط ندارند و مصرف انرژی الکتریکی پایینی دارند، توانستهاند جایگاه خوبی در بازار تهویۀ مطبوع پیدا کنند. اگر سری به بازار کولرهای گازی زده باشید و یا در اینترنت جستجو کرده باشید، با انواع کولرهای گازی از برندها و مدلهای مختلف کولرگازی مواجه خواهید شد.
نحوه کار کولرهای گازی
کولرهای گازی بر اساس سیکلی کار میکنند که به آن سیکل تبرید تراکمی میگویند. این سیکل از چهار دستگاه تشکیل شده است : کمپرسور، کندانسور، دستگاه انبساط و اواپراتور و البته مبرد یا همان گاز خنککننده که با تغییر فاز باعث میشود که گرما از محیط داخل اتاق به بیرون منتقل شود. در هر سیستم بر حسب ظرفیت و کاربرد مورد نظر ممکن است اجزای دیگری نیز وجود داشته باشند. در سیکل تراکمی، ابتدا گاز مبرد وارد دستگاه کمپرسور میشود، کمپرسور دستگاهی است که هم انرژی لازم برای حرکت مبرد را تامین میکند و هم با فشرده کردن آن باعث افزایش دمای میعان مبرد می شود. سپس مبرد با فشار بالا وارد کندانسور میشود که در آنجا حرارت خود را به محیط بیرون منتقل میکند.
در همین جا میتوان فهمید که کندانسور باید در خارج از محیط مورد نظر نصب شود. سپس مبردی که مایع شده به دستگاه انبساط میرسد. در اینجا با افت فشار مبرد، دمای تبخیر آن نیز کاهش مییابد و حالا مبرد آماده است تا وارد اواپراتور شده و با جذب گرما تبدیل به گاز شود و به نقطه ابتدایی باز گردد. گاز مبرد با طی این چهار مرحله گرمای داخل اتاق را جذب و به محیط بیرون منتقل میکند
کولرهای اسپلیت
اسپلیت در لغت به معنی جدا از هم است و برای کولرهای گازی که قسمت پنل داخلی (پنل دیواری یا اواپراتور خنک کننده) از قسمت کندانسور و کمپرسور (قسمت بیرونی) جدا شده است مورد استفاده قرار می گیرد. ارتباط این دو قسمت جدا شده به وسیله لوله های رابط مسی انجام می گردد. بنابراین، سیستم سرمایشی در کولرهای اسپلیت به دو قسمت جداگانه تقسیم میشود:
قسمت اول که شامل فن گردش هوا، شیر انبساط و لولههای تبخیر است، و در فضای داخلی روی دیوار در ارتفاع بالا نصب میشود.
قسمت دوم متشکل از کندانسور، کمپرسور و فن کندانسور که حرارت را به بیرون انتقال میدهد، و روی دیوار خارجی و در فضای بیرون ساختمان نصب میشود.
بسیاری از کولرهای اسپیلیت برای گرم کردن فضا در فصل زمستان نیز استفاده میشوند.
انواع مدل های کولرهای گازی و اسپلیت
۱. کولر گازی پنجره ای
۲. کولر گازی پرتابل
۳. کولر اسپلیت دیواری
۴. کولر اسپلیت ایستاده
۵. کولر اسپلیت سقفی کاستی
۶. اسپلیت سقفی کانالی
۷. کولر گازی اسپلیت چند پنل ( مولتی اسپلیت )
۸. .سیستم های پیشرفته ( VRF)
۱. کولر گازی پنجرهای
کولر گازی پنجرهای یکی از سادهترین مدلهای کولر گازی است که به شکل یک مکعب یکتکه ساخته میشود. از یک سمت آن (اواپراتور) باد خنک و از سمت دیگر (کندانسور) باد گرم میوزد. به این ترتیب با قرار دادن آن در لبه پنجره حرارت اتاق به بیرون منتقل میشود. از مزایای این مدل حجم کوچک و قابلیت جابجایی آن است. البته باید توجه داشت که در کولر گازیهای پنجرهای صدای کمپرسور از داخل اتاق شنیده میشود. کولرگازی پنجره ای در مقایسه با کولر گازی اسپلیت دارای خرابی کمتر و در عوض صدا و مصرف انرژی بالاتری است. همچنین به طور کلی قیمت کولر گازی پنجره ای نسبت به اسپلیت پایین تر است.
۲. کولرهای گازی پرتابل
کولر گازی پرتابل ساختمانی کاملاً مشابه کولر گازی پنجره ای دارد، اجزای سیستم سرمایشی آن همانند کولر گازی پنجرهای، درون محفظهی دستگاه جاسازی شدهاند. با این تفاوت که قابل حمل بوده و در محل خاصی نصب نمی شود و بیشتر در مواردی کاربرد دارند که امکان نصب کولر بر روی دیوار یا پنجره وجود ندارد. در این کولرها باید هوای کندانسور از طریق لوله پلاستیکی قابل انعطاف به بیرون هدایت شود. با توجه به اینکه این نوع کولرها در فضای داخلی منازل قرار میگیرند، فن تبخیرکننده باید بهصورت مداوم کار کند تا رطوبت جمع شده درون دستگاه را خارج نماید. موارد استفاده این دستگاه بیشتر در فضاهای کوچک و اتاقکها می باشد. این کولرها اغلب مناسب مکانهای با حداکثر متراژ ۱۰ مترمربع هستند و در ظرفیت های بالاتر به علت داشتن صدای بیشتر و ابعاد بزرگتر تولید نمی شود.
۳. کولر اسپلیت دیواری
یکی از انواع کولر اسپلیت ها که طرفداران زیادی هم دارد، اسپلیت دیواری می باشد. این اسپلیت از دو قسمت داخلی و خارجی یعنی به ترتیب از اواپراتور و کندانسور تشکیل شده اند. در اسپلیتهای دیواری، همانطور که از روی اسمش مشخص است، قسمت پنل داخلی روی دیوار نصب میشود. یونیت های این کولر توسط لوله های مسی با یکدیگر ارتباط دارند. در یک لوله گاز مبرد (لوله ضخیم تر) و در لوله مسی باریک تر مایع مبرد جریان دارد. این نوع از اسپلیت ها بیشترین فروش و کارایی را دارند و گزینه ای مناسب برای محیط های مسکونی و اداری محسوب می شوند. ظرفیت این کولرها از 7 هزار تا 36 هزار بی تی یو بر ساعت متفاوت است و روی دیوار نصب می شوند.
۴. کولر اسپلیت ایستاده
کولر اسپلیت ایستاده ماننده کولر اسپلیت دیواری دارای دو بخش داخلی و بیرونی است.تنها تفاوت این سیستم با اسپلیت های دیگر در این است که طراحی یونیت داخلی به خصوص فن آن به صورتی است که توان پرتاب باد قویتری دارد و برای فضاهای بزرگ مانند سالن ها، رستوران ها و مساجد مناسب است.از نظر شکل ظاهری این دستگاه شبیه یک یخچال یا کمد مرتفع می باشد و به دلیل ظاهر آن و ایستایی آن بر روی زمین آن را اسپلیت ایستاده یا کابینتی نیز می نامند.
کمپرسور این دستگاهها حین عملکرد، گرمای زیادی تولید می کند به همین خاطر باید در فضای بیرونی مانند بالکن یا بام ساختمان قرار گیرد.
انوع مختلفی از اسپلیت ایستاده تولید می شود، در بعضی از انواع آن خروجی هوای دستگاه از نوع کانالی بوده و توزیع هوا توسط سیستم کانال می باشد و در برخی دیگر کمپرسور نیز در داخل دستگاه داخلی قرار می گیرد و دستگاه بیرونی فقط شامل کندانسور است.
حین خرید کولر اسپلیت ایستاده باید توجه داشت که برق مورد نیاز این کولرها معمولاً از نوع سه فاز می باشد.
۵. کولر اسپلیت سقفی کاستی
اسپلیت سقفی کاستی در داخل سقف کاذب قرار می گیرد . عملکرد این اسپلیت ها به گونه ایست که می توانند گرما و سرمای تولید شده را از طریق سقف به سمت زمین از هر چهار جهت پخش کنند. اسپلیت سقفی کاستی به ریموت کنترل های دستی و دیواری مجهز است و معمولا دارای کاربری تجاری و اداری است. این نوع اسپلیت بیشتر برای مکان هایی که ارتفاع سقف آن بیشتر از حد معمول است مورد استفاده قرار می گیرد.
۶. اسپلیت سقفی کانالی
یکی دیگر از انواع اسپلیت ها که ظرفیت بالایی دارد، اسپلیت سقفی کانالی می باشد. در این نوع اسپلیت، لوله کشی میان اواپراتور و کندانسور می تواند از سایر اسپلیت ها طولانی تر باشد، لذا یونیت داخلی که در سقف کاذب قرار می گیرد، امکان ایجاد چندین دریچه خروجی هوا را فراهم می سازد. . همچنین اسپلیت سقفی کانالی با یک یونیت داخلی می تواند چند اتاق یا محیط مجزا را از طریق کانال های هوادهی سرد یا گرم سازد.
۷. کولرهای گازی مولتی پنل یا مولتی اسپلیت
کولر مولتی اسپلیت یا کولر چند پنله با همان سیستم کولرهای گازی کار میکند با این تفاوت که که در مولتی اسپلیت تعدادی یونیت داخلی با هم به یک یونیت خارجی متصل می شوند و همه آن ها از نظر دمایی با هم کنترل می شوند و در صورت خاموش کردن یکی از یونیت های داخلی بقیه یونیت ها نیز خاموش می شوند. این کولر ها برای کاربردهای تجاری کوچک تا متوسط و مخصوصا اماکنی که نصب کانال در آنها هزینه زیادی داشته باشد مناسب هستند.
۸.سیستم پیشرفته ( VRF)
سیستم پیشرفته ( VRF) یک سیستم حرارتی- برودتی است که به دلیل دو جزئی بودنش، آن را به اسپیلت مشابه میدانند. VRF مخفف Variable Refrigerant Flow به معنی تغییر دهنده مبرد جریان است که متشکل از تعدادی یونیتهای درونی و یک یونیت بیرونی است. در این سیستم که به اسپیلت مرکزی نیز شهرت دارد، یونیتهای داخلی و یونیت خارجی به واسطه لولهای از جنس مس که در آن مبرد وجود دارد، به هم مرتبط شدهاند. ایجاد جریانهای سرمایشی یا گرمایشی با اتصال همین یونیتها به یکدیگر، امکانپذیر میشود. فناوری پیشرفته ی الکترونیکی در نظر گرفته شده برای سیستم vrf قابلیت کنترل و استفاده ی مجزای هر دستگاه داخلی، مانند یک دستگاه کاملاً مستقل را برای کاربران به وجود آورده است.
مبرد، مادهای است در قالب گاز یا مایع که نقطه جوش بسیار پایینی دارد و با جذب حرارت از مادهای در محیط، تبخیر شده و محیط را خنک میکند. مبرد به منظور کاهش دمای سطح مشخصی از یک ناحیه، در فرآیند تبرید و در سیستمهای تهویه مطبوع و برودتی به وفور مورد استفاده قرار میگیرد.
در سیستم تبرید تراکمی که متداولترین سیستم برای تولید سرمایش در چیلر، سردخانه و یخچالهای خانگی است، اگر کمپرسور را قلب سیستم بنامیم کندانسور و اواپراتور را هم میتوان به عنوان دست و پای سیستم تبرید در نظر گرفت. حال این سیستم به مادهای احتیاج دارد که مانند خون در لولههای آن گردش کند و باعث کارکرد صحیح سیستم گردد. به این ماده که به شکل گاز در کپسول ارائه می گردد گاز مبرد یا گاز فریون گفته میشود.
از جمله موارد مصرف این محصول می توان به موارد زیر اشاره نمود:
گاز مبرد کمپرسور
گاز مبرد چیلر
گاز مبرد کولرگازی
گاز فریون یخچال
سیستمهای بردوتی
سیستمهای تهویه مطبوع
اکثر مردم به اشتباه ماده مبرد را در بازار به نام گاز کولر ماشین و یا گاز یخچال میشناسند. برخی دیگر نیز به اشتباه آن را گاز سرمازا یا گاز سرمایشی می نامند، اما طبق تعریف فوق، ماده مبرد می تواند به شکل مایع هم باشد.
مبردها با استفاده از تغییراتِ فازی و ترمودینامیکی به راحتی از حالت گاز به مایع و یا بالعکس، از مایع به گاز تبدیل میشوند و این قابیلت سبب شده این مواد کاربرد وسیعی در صنعت، از جمله در سیستمها و دستگاههای برودتی و تهویه مطبوع داشته باشند. دستگاه هایی مانند چیلر تراکمی، داکت اسپلیت و سیستمهای جریان مبرد متغییر( Variable Refrigerant Flow) VRF از ماده مبرد در سیکل کاری خود استفاده میکنند.
مبرد ها و نقش آنها در محیط زیست
با وجود نقش مهم و مفید مبردها در صنعت، باید بدانیم که طبق بررسیها و نتایج مطالعات علمی، این مواد برای محیط زیست ما چندان مفید نیستند و یکی از عوامل مهم گرمای زمین و تخریب لایه اوزون محسوب میشوند.
تعریف دو معیار ODP و GWP در گاز مبرد
برای مقایسه مبردها از نظر آثار زیست محیطی، دو پارامتر مهم معیار تخریب لایه اوزون (ODP) و معیار گرمایش زمین (GWP) در نظر گرفته میشود.
Ozone Depletion Potential (ODP)
ODP به توانایی یک ماده در تخریب لایه اوزن نسبت به ماده CFC11 گفته می شود.
معیار ODP عددی بین بازه صفر تا ۱ است. هر چه قدر این ضریب به عدد ۱ نزدیکتر باشد، از لحاظ آسیب به لایه اوزون خطرناکتر است. مبرد CFC11 دارای معیار ODP یک هست و مابقی مبردها را معمولا نسبت به این مبرد مقایسه می کنند. در واقع نسبتِ قابلیت تخریب لایه اوزون یک ماده به مبرد CFC11 را می توان ODP آن ماده در نظر گرفت.
در شکل زیر می توانید معیار ODP مبردهای مختلف را مشاهده و مقایسه کنید.
Global Warming Potential (GWP)
GWP یا معیار گرمایش به توانایی یک ماده در به دام انداختن گرما در جو زمین (اتمسفر) نسبت به ماده دیاکسیدکربن گفته میشود.
این معیار از صفر شروع می شود و حد بالا ندارد، به عبارتی هر میزان که یک مبرد یا ماده دیگر اثر بیشتری بر روی به دام انداختن گرما در اتمسفر و گرمایش زمین داشته باشد، معیار گرمایش آن نیز بزرگتر است. معیار GWP در بازه های زمانی طولانی و چندین ساله، مثلا ۲۰ ساله یا ۱۰۰ ساله اندازهگیری میشود.
به عنوان مثال در یک بازه زمانی ۱۰۰ ساله، معیار گرمایش CFC11 برابر با ۴۲۵۰، مبردهای HFC در بازه ۱۶۴۰ و برای ماده پنتان این معیار زیر ۵ می باشد.
دیاکسیدکربن دارای GWP بسیار زیادی است و معمولا معیار GWP هر ماده ای را با دی اکسید کربن مقایسه می کنند.
دسته بندی انواع گاز مبرد یا خنک کننده
مبردها بر اساس ترکیبات و ساختار شیمیایی خود دسته بندی میشوند. چهار نوع مهم از مبردهاعبارتند از:
۱. مبردهای طبیعی
۲. کلروفلوئوروکربنها (CFCs)
۳. هیدروکلروفلوئوروکربنها (HCFCs)
۴. هیدرو فلوئوروکربنها (HFCs)
۱. مبردهای طبیعی:
اولین نسل از گاز مبرد که در تهویه و تبرید استفاده میشد از نوع طبیعی بود این نوع از مبردها با توجه به نامشان، به صورت مصنوعی مانند سایرمبردها تولید انبوه نمیشوند. مبردهای طبیعی هیچگونه ضرر و تهدیدی برای طبیعت، محیط زیست و لایه اوزون ندارند. این مبردها تأثیر بسیار اندکی در پدیده گرمایش زمین دارند و نسبت به مبردهای صنعتی بسیار ارزانتر هستند.
هوا، آب، آمونیاک، دیاکسیدکربن و هیدروکربن جزو مبردهای طبیعی هستند. مهمترین مزیت مبردهای طبیعی مانند کربندیاکسید، آمونیاک یا پروپان در این است که عدد ODP برای آنها صفر است و GWP بسیار کمی دارند که میتوان از آن نیز صرف نظر کرد. قدمت استفاده از بعضی از مبردهای طبیعی به بیش از 150 سال میرسد. البته بازدهی برخی سیستمهایی که از CO2 استفاده میکنند، در محیطهای گرم کاهش پیدا میکند و نیاز به تنظیمات اضافهای دارند تا بازدهی آنها افزایش پیدا کند. اما به طور کلی، با استفاده از مبردهای طبیعی میتوان به همان بازدهی سیکلهایی با مبردهای HFC و HCFC دست یافت.
قدیمی بودن این دسته از مبردها نباید این ذهنیت را ایجاد کند که دیگر کاربرد ندارد. درواقع به دلیل در دسترس بودن این گازها و این موضوع که به محیط زیست تقریبا آسیبی وارد نمیکنند، سبب شده است که اقبال زیادی به این گازها صورت بگیرد.
این مبردها، جزو نسل قدیمی مواد سرمازا محسوب میشوند واز دههی ۳۰ میلادی توسعه یافتهاند. در آن زمان جزو مواد غیرسمی، غیر قابل اشتعال و خنثی (غیر واکنشی) محسوب میشدند.
مبردهای CFC، حاوی ماده کُلر(Chlorine)، فلوئور (Fluorine) و کربن (Carbon) هستند. R11،R12 و R115 جزو این گروه از مبردها هستند. این مبردها میتوانند در دستگاههای صنعتی مانند چیلر و سیستمهایی مانند یخچال که نیاز روزانه ما هستند، مورد استفاده قرار بگیرند.
در اوایل دهه ۷۰ میلادی بود که مطالعات و بررسیهای علمی محققان، اثبات کرد که این مواد برای لایه اوزون آسیبزا میباشند و برای محیط زیست مضر هستند. پس ازآن در اوایل دهه ۹۰ میلادی به دلیل اثرات مخرب زیست محیطی، استفاده از این مبردها ممنوع شد.
مبردهای HCFC شامل هیدروژن، کلر، فلوئور و کربن هستند. این نوع مبردها در مقایسه با CFCها خطر خیلی کمتری برای محیط زیست و لایه اوزون دارند. اما بدین معنا نیست که هیچ مشکل یا خطری در این زمینه ندارند. این مبردها تنها ۱۰ درصد بر روی لایه اوزون و گرمایش زمین اثر منفی میگذارند. دلیل این موضوع هم این است که مبردهای HCFC از اتم کلر کمتری تشکیل شدهاند.
HCFCها موادی غیرآلاینده، ارزان و سازگار با محیط زیست هستند. اگرچه این مواد برای محیط زیست چندان ضرر ندارند اما به عنوان گازهای گلخانه ای شناخته می شوند. در واقع میتوانند به صورت آهسته ولی به طور پیوسته لایه اوزون را نابود کنند. هرچند استفاده از این مبردها رو به منسوخ شدن است ولی در اکثرکشورهای در حال توسعه مانند ایران هنوز هم برخی از مبردهای این مدل مانند R22 پر مصرف هستند.
این نوع مبردها شامل هیدروژن، فلوئور و کربن هستند و دارای کُلر نیستند، به همین دلیل، این مبردها ضرری برای لایه اوزون نداشته و تهدیدی برای آن محسوب نمیشوند. اما تاثیر زیادی بر روی پدیده گرم شدن زمین دارند. گاز R134a را می توان نمونه پر مصرف این مدل نامید.
در زیر نشان اختصاری برخی از مبردهای HFC ذکر شده اند:
مبردهای HFC به دلیل نداشتن خطر برای محیط زیست، در مقایسه با مبردهای CFC و HCFC همیشه مورد توجه تولید کنندگان مبرد در سراسر جهان بوده اند.
رایج ترین گازهای مبرد امروزی در تهویه مطبوع
در طول سالها، مبردها با توجه به سیاستهای زیست محیطی تغییرات زیادی داشته اند، در زیر برخی از رایجترین مبردهای پر مصرف در صنعت تهویه مطبوع را نام برده ایم:
R134a (HFC)
R-407C (HFC)
R-410A (HFC)
R-22 (HCFC)
R-404A (HFC)
گاز مبرد R134a
تترافلوئورواتان یا R134a از دو اتم کربن، دو اتم هیدروژن و چهار اتم فلور تشکیل میشود. فرمول شیمیایی این گاز CF3CH2F است. همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، این مبرد از دسته HFC به حساب میآید و تاثیر مخربی بر روی لایه ازون نمیگذارد. این ماده مبرد غیر مشتعل و غیرانفجاری است و میزان سمی بودن آن نیز در حد استاندارد است.
دمای جوش R134a منفی26.1 درجه سانتیگراد است و دیگر خواص ترمودینامیکی این مبرد نیز تقریبا با R12 مشابه هست. در نتیجه میتوان از R134a به عنوان جایگزینی برای R12 استفاده کرد. هرچند باید توجه کرد که برای جایگزینی آن تغییراتی در تجهیزات سیستم تبرید صورت بگیرد.
گاز مبرد R407C
این ماده مبرد یک جایگزین معمول برای R22 محسوب میشود. R407C مخلوطی از چند هیدروفلوئوروکربن مانند دیفلوئورومتان و پنتافلوئورومتان است که خواص ترمودینامیکی لازم برای قرار گرفتن در سیکلهای تبرید را دارد.
در سیستمهای تبرید جدید، استفاده از R407C رواج بیشتری دارد. همچنین این ماده مبرد توانایی کار کردن در سیکلهای دما متوسط را نیز دارد.
این ماده مبرد نیز یک جایگزین ایمن برای R22 به شمار میآید. از مزیتهای R404A میتوان به بازه دمایی که میتواند در آن کار کند اشاره کرد. این ماده مبرد میتواند در سیستمهایی که دمایی بین منفی ۴۵ تا مثبت ۱۵ درجه سانتیگراد را لازم دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
خواص ترمودینامیکی R404A شباهت زیادی با R22 دارد و حتی در مواردی عملکرد بهتری نسبت به این گاز دارد. R404A به راحتی با آب و هوا واکنش نشان نمیدهد و بدون رنگ و غیرمشتعل است. البته تماس مستقیم پوست بدن با R404A میتواند مضر باشد.
گاز مبرد R410A
این ماده از ترکیب چند هیدروفلوئوروکربن تشکیل میشود. به دلیل اینکه کلر در ترکیب آن وجود ندارد، آسیبی برای لایه ازون به بار نمیآورد. همچنین با استفاده از این مبرد میتوان به بازدهی بیشتری نسبت به R407C و R22 دست یافت. ظرفیت تبرید و فشار بالا، R410A را به گزینهای بهتر نسبت به R22 تبدیل میکند. بنابراین این گاز گزینهای محبوب برای استفاده در سیستمهای تهویه، سیستمهای تبرید صنعتی و خنککننده محسوب میشود.
این مبرد پیش از این پرکاربرد بود و پس از اینکه مشخص شد استفاده از آن میتواند به لایه اوزون صدمه وارد کند، استفاده از آن کاهش پیدا کرد و تا سال 2020 نیز قرار است که به طور کامل کنار گذاشته شود. R22 از دسته HCFC به حساب میآید و به دلیل وجود کلر در ترکیب شیمیایی آن، برای محیط زیست مضر است. یکی از جایگزینهای گاز R22، گاز R410A میباشد که پیش از این به آن اشاره کردیم. البته مقرر شده است که با شروع سال 2020 نیز برنامهای برای جایگزینی R410A با مبردهای دیگر آغاز شود و به طور تدریجی استفاده از این ماده نیز کاهش پیدا کند. به نظر میرسد مبرد R32 جایگزین آن شود که عدد GWP آن یک سوم R410A است.
آمونیاک
آمونیاک که با نام R717 شناخته میشود، یکی از مبردهای قدیمی است که هم در سیستمهای تراکمی و هم در سیستمهای تبرید جذبی مورد استفاده قرار میگیرد. مزیت آمونیاک به عنوان یک مبرد در این است که وزن مولکولی کمی دارد. توانایی کار کردن در دماهای مختلف را دارد. گرمای نهان تبخیر آن بالاست و نشتیهای آن را به راحتی میتوان شناسایی کرد. البته R717 معایبی نیز دارد؛ میزان سمی بودن بالا، واکنش پذیر و قابل اشتعال بودن از جمله این معایب است.
آمونیاک همچنین توانایی بالایی در جذب مولکولهای آب دارد و خشک نگه داشتن آن کار سختی است. زمانی که آمونیاک همراه خود آب نیز حمل کند، میتواند برای مس و آلیاژهای مسی در نقش یک خورنده واقع شود. همچنین در دماهای بالای خروجی از کمپرسور، ممکن است آمونیاک مقداری به نیتروژن و هیدروژن تجزیه شود و فشار این گازها نیز به فشار کندانسور اضافه شود. افزایش فشار کندانسور به معنای کاهش بهرهوری سیستم است و مصرف انرژی بیشتر خواهد شد.
کربندیاکسید
کربن دی اکسید در هوای اطراف ما وجود دارد و غیراشتعالپذیر و غیرسمی است. استفاده از کربن دی اکسید قدمتی طولانی دارد و از سال 1862 تاکنون از این گاز به عنوان مبرد استفاده میشود. در گذشته سیستمهایی که از کربن دی اکسید استفاده میکردند، بازدهی کمی داشتند. علت این موضوع را نیز میتوان در دمای بحرانی پایین این گاز پیدا کرد. اما با پیشرفت تکنولوژی و پدید آمدن شیوههای نوین، میتوان بر این مشکل نیز غلبه کرد. بنابراین کم کم کربن دی اکسید در حال بازگشت به سیستمهای تبرید است و اگر به درستی از آن استفاده شود، میتوان به بازدهیهای بالایی دست پیدا کرد. پیشبینی میشود که در سالهای آتی استفاده از کربن دی اکسید به عنوان ماده مبرد افزایش پیدا کند.
نسل جدید مبردها
مبردهای شیمیایی جانشینی برای مبردهای مرسوم معرفی شدهاند که در میان مدت و بلند مدت جایگزین مبردهایی مانند R22 و R134a خواهند شد که به دلایل محیط زیستی باید کنار گذاشته شوند. حتی مبردی مانند R410A نیز تا چند سال آینده حذف خواهد شد. مبردهایی مانند R1234yf یا R1234ze که عدد GWP پایینی دارند میتوانند به عنوان جانشینی برای مبردهای رایج عمل کنند و برنامههایی برای جایگزین کردن آنها در سالهای آتی وجود دارد.
فاکتورهای مهم در انتخاب گاز مبرد
انتخاب صحیح ماده مبرد در طراحی یک سیستم تبرید میتواند تاثیر فراوانی بر ایمنی، طول عمر و مصرف انرژی سیستم بگذارد. فاکتورهایی که میتوانند در انتخاب یک ماده مبرد تاثیر بگذارند به شرح زیر هستند:
خواص ترمودینامیکی
خواص ترمودینامیکی مانند نقطه جوش، دمای بحرانی و ظرفیت گرمایی مبرد باید به گونهای باشند که سیستم بتواند با بازدهی بالا و در دمای مورد نظر کار کند.
پایداری شیمیایی
یک سیستم تبرید به نحوی طراحی میشود که میتواند تا چندین سال کار کند. پس ماده مبرد نباید به راحتی تجزیه شود و یا با مواد دیگر واکنش نشان دهد که در این صورت سیستم قابلیتهای خود را از دست خواهد داد.
ایمنی و تاثیر مبرد بر سلامت و محیط زیست
یک مبرد ایده آل باید ODP و GWP پایینی داشته باشد. همچنین سمی نبودن مبرد نیز یک فاکتور مهم محسوب میشود.
خواص فیزیکی
چگالی پایین و ضریب انتقال حرارت بالای مبرد میتواند تاثیر زیادی بر روی سایز مبدلهای حرارتی و هزینه ساخت سیستم تبرید داشته باشد. همچنین مبرد نباید به لولهها و دیگر قطعاتی که با آن در تماس است آسیب وارد کند و باعث خوردگی آنها شود.
رنگ کپسول گاز مبرد چه معنایی دارد؟
شرکتهای تولید کننده معمولا کپسول نگهدارنده مبردها را با رنگهایی متفاوت و جداگانه برای هر مبرد رنگآمیزی میکنند. این موضوع از مخلوط کردن اشتباه مبردها جلوگیری میکند. هرچند این رنگ بندی به طور معمول رعایت میشود، اما ممکن است برخی از شرکتها از این رنگ آمیزی تبعیت نکنند. بنابراین بهتر است که همیشه پیش از استفاده از کپسول مبرد، برچسب روی کپسول خوانده شود. تصویر زیر رنگ بندی کپسول انواع مختلف گاز مبرد را نشان میدهد. لازم به ذکر است مبردهای بازیابی شده نیز در کپسولهایی خاکستری که انتهای آن به رنگ زرد است نگهداری میشوند.
گاز مبردهای رایج و کاربردهای آنها
در جدول زیر مبردهای رایج و کاربردهای آنها به نمایش گذاشته شده است.
گازهای سرمایشی (به اصطلاح مبرد یا فریون)، با توجه به ترکیب شیمیایی که دارند به عنوان عنصر سردکننده در سیستم های سرمایشی مورد استفاده قرار میگیرند. این گازها غیر قابل اشتعال ، بیرنگ و بی بو هستند. در این مقاله با انواع گازهای سرمایشی مبرد و فریون آشنا می شویم.
انواع گازهای سرمایشی مبرد و فریون:
1- گاز R134a : مواد تشکیل دهنده این سری تترافلئوراتان میباشد. موارد استفاده : عنصر سرمایشی در سیستم تهویه مطبوع اتومبیل و یخچال و فریزر
2- گاز R290 : مواد تشکیل دهنده این سری پروپان با خلوص بالا میباشد. موارد استفاده : جایگزین گاز R22 همچنین عنصر سرمایشی در سیستم یخچال و کولرهای گازی
3- گاز R401a : مواد تشکیل دهنده این سری 34 درصد R124 و 13 درصد گاز R152a و 53 درصد گاز R22 میباشد.
4- گاز R404a : مواد تشکیل دهنده این سری 44 درصد گاز R125 و 52 درصد گاز R143 و 4 درصد گاز R134a میباشد. برای مصارف صنعتی، خانگی، تهویه مطبوع و کلیه صنایع تبریدی
5- گاز R407c : مواد تشکیل دهنده این سری 23 درصد گاز R32 و 25 درصد گاز R125 و 52 درصد گاز R134 میباشد.
6- گاز R410a : مواد تشکیل دهنده این سری 50 درصد گاز R32 و 50 درصد گاز R125 میباشد.
7- گاز R436 : مواد تشکیل دهنده این سری 46 درصد پروپان و44 درصد گازR438 میباشد.
8- گاز R22 : مواد تشکیل دهنده این سری کلئورودی فلئورومتان میباشد. برای مصارف صنعتی، خانگی، تهویه مطبوع و کلیه صنایع تبریدی