تاریخچه و تحول مبردهای خودرو از CFCها تا R134a. چرا R134a جایگزین CFCها شد و چه مزایایی برای سیستم‌های سرمایشی خودرو به ارمغان آورد؟
GWP یا پتانسیل گرمایش جهانی چیست؟
GWP مخفف عبارت Global Warming Potential به معنی پتانسل گرمایش جهانی است. برای آشنایی با GWP یا پتانسیل گرمایش جهانی ابتدا به تعریف مفهوم گرمایش جهانی می‌پردازیم.
گرمایش جهانی یا Global warming
گرمایش جهانی یا Global warming نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای زمین و سطح اقیانوس‌ها شده است. طی ۱۰۰ سال گذشته، زمین به‌طور غیرطبیعی حدود ۱ درجه‌ی سانتیگراد گرمتر شده است که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌است. برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌ها در ۲۰۰۰ سال اخیر بوده‌است. گزارش‌ها حاکی از آن است که ۱۰ مورد از گرم‌ترین سال‌های جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیده‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده‌است.
دلایل گرمایش جهانی
دلایل گرمایش جهانی دو دسته هستند:
دسته اول دلایلی که انسان موجب به وجود آمدن آنها میشود که از طریق تولید گازهای گلخانه‌ای و اثر گلخانه‌ای است.
دسته دوم دلایلی که طبیعت باعث آن‌هاست. فرایندهایی نظیر فعالیّت‌های آتشفشانی، فعّالیّت‌های خورشیدی
همچنین نابودی و آتش‌سوزی جنگل‌ها به عنوان یکی از دلایل گرم شدن دمای زمین مطرح شده‌است.درحقیقت درختان با جذب دی‌اکسید کربن که یک گاز گلخانه‌ای است، آن را ذخیره می‌کنند و در اثر سوختن نیز آزاد میشود؛ بنابراین آتش‌سوزی در جنگل‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل افزایش میزان دی‌اکسید کربن در اتمسفر و در نتیجه گرم شدن زمین مورد توجه قرار بگیرد. .
گازهای گلخانه‌ای
گازهای گلخانه‌ای شامل دی‌اکسید کربن،دی نیتروژن اکسید (گاز خنده)، متان، بخار آب و ازت هستند.
این گازها به این دلیل گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند که فضای گلخانه‌ها را در اطراف زمین ایجاد می‌کنند. در گلخانه‌ها نور خورشید وارد محیط میشود اما به دلیل جداره شیشه‌ای، بخشی از آن دوباره به درون گلخانه برمی‌گردد. به این ترتیب فضای داخل گلخانه از بیرون گرمتر میشود.
در جو زمین هم اتفاق مشابهی روی می‌دهد. وقتی اشعه‌های خورشید به سطح زمین می‌رسند، بخشی از آنها جذب میشود و سطح زمین را گرم می‌کند، زیرا سطح زمین بسیار سردتر از خورشید است. در نتیجه امواج را با طول موج بلندتری نسبت به خورشید منتشر می‌کند.
اشعه‌های خورشید هم پس از برخورد با زمین با طول موج بلندتری منتشر می‌شوند. از طرف دیگر جو زمین امواج با طول موج بلندتر را راحت‌تر جذب می‌کند. به این ترتیب این امواج بازگشتی از زمین جذب اتمسفر میشود. جذب این امواج سبب گرم شدن جو میشود.
پیش از دخالت انسان در طبیعت، جو زمین همیشه بخشی از امواج خورشید را در خود نگه می‌داشت که سبب می‌شد هوای کره خاکی ما به اندازه مناسبی برای زیست، گرم باشد.
پس از آنکه انسان‌ها وارد ماجرا شدند، با تولید گازهای گلخانه‌ای میزان جذب اشعه‌های خورشید را افزایش دادند
تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.
گاز دی‌اکسید کربن، معروف ترین گاز گلخانه‌ای که عمدتاً از کاربرد سوخت‌های فسیلی ناشی میشود، به عنوان یکی از عوامل افزایش دمای زمین مطرح است.
بر اساس ششمین گزارش هیئت بین دولتی تغییرات آب‌وهوایی (IPCC) ، تنها در صورت کاهش گسترده و فوری در انتشار گازهای گلخانه‌ای، می‌توان از گرم شدن ۱٫۵ یا ۲ درجه سانتی گراد جلوگیری کرد. عنوان «شدیدترین هشدار تا کنون» در مورد «تغییرات اقلیمی بزرگ اجتناب ناپذیر و غیرقابل برگشت» توسط بسیاری از روزنامه‌ها و نیز رهبران سیاسی و کنشگران محیط زیست در سراسر جهان تکرار شده‌است.
GWP
GWP یا پتانسیل گرمایش جهانی به توانایی یک ماده در به دام انداختن گرما در جو زمین (اتمسفر) نسبت به ماده دی اکسید کربن گفته میشود. دی اکسید کربن دارای GWP بسیار زیادی است و معمولا معیار GWP هر ماده ای را با دی اکسید کربن مقایسه می کنند.
این معیار از صفر شروع می شود و محدوده فوقانی ندارد، به عبارتی هر میزان که یک مبرد یا ماده دیگری اثر بیشتری بر روی به دام افتادت گرما در اتمسفر و گرمایش زمین داشته باشد، معیار گرمایش آن نیز بزرگ تر است. معیار GWP در بازه های زمانی طولانی و چندین ساله اندازه گیری می شود. مثلا 20 ساله یا صد ساله.
به طور مثال در یک بازه زمانی 100 ساله، معیار گرمایش CFC11 برابر با 4250 مبردهای HFC در بازه 1640 و برای ماده پنتان این معیار زیر 5 می باشد.
